Na stronie internetowej Rzecznika co roku publikowane są sprawozdania. Można w nich znaleźć informację o liczbie spraw, którymi się zajmowaliśmy, skuteczności postępowań czy rodzajach wniosków. Są tam również dane dotyczące spraw, w których Rzecznik nie mógł rozpatrzeć sporu. O takich przypadkach będzie dzisiejszy artykuł.
Przepisy prawa zobowiązują Rzecznika do zakończenia postępowania w określonych sytuacjach. Najczęściej odmawiamy rozpatrzenia sporu, gdy pasażer nie podejmie przed złożeniem wniosku o wszczęcie postępowania próby kontaktu z drugą stroną i bezpośredniego rozstrzygnięcia sytuacji konfliktowej. Mówiąc prościej, postępowanie nie może być prowadzone, gdy podróżny nie złoży wcześniej reklamacji do przewoźnika. W takim przypadku nie możemy jeszcze mówić o sporze, nie wiadomo bowiem, czy przedsiębiorca nie rozpatrzy zgłoszenia zgodnie z oczekiwaniami podróżnego. Dlatego pamiętajmy, aby przed skierowaniem wniosku do Rzecznika przesłać reklamację do spółki, z usług której korzystaliśmy. Dopiero, gdy przewoźnik rozpatrzy ją negatywnie pasażer będzie mógł wziąć udział w postępowaniu polubownym.
Rzecznik nie będzie mógł pomóc także wtedy, gdy podróżny oczekuje wypłaty kwoty niższej od 10 zł lub wyższej od 20 000 zł. Są to wartości wskazane w przepisach. Gdy roszczenie będzie niższe lub wyższe od tych kwot pasażer otrzyma zawiadomienie o odmowie rozpatrzenia sporu.
Rzecznik nie zawsze ma również kompetencje do prowadzenia postępowań. Spory muszą bowiem dotyczyć roszczeń o charakterze finansowym wynikających najczęściej z niewłaściwego wykonania umowy przewozu, na przykład wypłaty odszkodowania za opóźnienie pociągu, utratę połączenia, zniszczony bagaż lub kwestionowania zasadności wystawienia wezwań do zapłaty z powodu braku właściwego biletu
Rzecznik nie może natomiast przeprowadzić kontroli przedsiębiorcy, nakazać mu ukarania pracownika kasy czy konduktora. Nie podejmujemy także innych działań nadzorczych. Gdy we wniosku pasażer sformułuje takie oczekiwania zawiadomimy podróżnego o odmowie rozpatrzenia sporu. Taką odmowę podróżny otrzyma także, gdy reklamacja została przez przewoźnika przekazana do ubezpieczyciela. W tej sytuacji kompetencje do przeprowadzenia polubownego będzie miał Rzecznik Finansowy.
Pamiętajmy także, że w postępowaniu polubownym przed Rzecznikiem nie mogą brać udziału przedsiębiorcy, którzy nie prowadzą działalności na rynku kolejowym, na przykład przewoźnicy autobusowi lub spółki lotnicze. W takich przypadkach właściwymi mogą być – zależnie od przedmiotu sporu – Inspekcja Handlowa we właściwym województwie lub Rzecznik Praw Pasażerów przy Prezesie Urzędu Lotnictwa Cywilnego.
Nie zwlekajmy także zbyt długo ze złożeniem wniosku. Po upływie roku do przekazania reklamacji do przedsiębiorcy polubowne rozpatrzenie sporu nie będzie już możliwe. Brak aktywności po stronie pasażera może także spowodować w niektórych sytuacjach (np. dotyczących wezwań do zapłaty) skierowanie przez przedsiębiorcę sprawy do sądu. Gdy tak się stanie Rzecznik także nie będzie mógł już podjąć próby ugodowego załatwienia sprawy.
Przypadków, w których Rzecznik nie może zająć się wnioskiem podróżnego jest niewiele. Warto jednak zwrócić uwagę na opisane okoliczności, żeby niepotrzebnie nie przygotowywać wniosku wraz z niezbędną dokumentacja.